Waarom het niet erg is als je je vraag niet helder hebt

Je weet het. Er is iets echt mis. Samenwerking loopt stroef, je haalt de gestelde doelen niet of de dagen vliegen voorbij, maar wat je echt moet doen blijft liggen. 

Je wilt op lange termijn denken, maar het dagelijkse werk slokt je hele agenda op. Hop, in één keer is ook deze dag weer vol. Voor sommige acties heb je misschien ook hulp nodig, omdat je niet alles alleen kunt doen. Maar om die hulp in te schakelen moet je vraag helder zijn en daarbij loop je hopeloos vast. Of je voelt dat je geen tijd, of geen ruimte hebt om goed na te denken. Of je denkt wel na, maar dan steeds in hetzelfde kringetje.

Veel consultants, coaches en trainers willen een heldere vraag van hun klant krijgen. Zo kunnen ze de methode die ze altijd gebruiken toespitsen op die vraag.

Ik werk zo niet. Het geeft namelijk veel meer vrijheid om het natuurlijke proces te benutten. Dat geeft mij ook veel meer gelegenheid om de essentie van je vraag te vinden. Want net als bij alles waar je zelf heel dicht op staat, is het ook in dit aspect dat je het zelf gewoon veel moeilijker ziet.

Geen gebrek aan inzicht, maar een groot vertrouwen

Het is dus heel normaal dat jij problemen of behoeften niet altijd helder kunt verwoorden. Heel fijn, denk ik meteen. Ik heb dan de ruimte om mijn talenten en vaardigheden in te zetten ten gunste van jou. Problemen kunnen complex en veelzijdig zijn. Het identificeren van de kern van een probleem vraagt vaak een gedetailleerde analyse en reflectie. 

Een onduidelijke vraag is in elk geval geen teken van incompetentie of gebrek aan inzicht, maar voor mij juist een natuurlijke stap naar de oplossing. Als je bij mij komt met een onduidelijke vraag, heb je een groot vertrouwen en dat waardeer ik enorm. Dat geeft moed, nietwaar?

Inzichten krijgen

In onze samenwerking verlies ik geen overzicht. Hoe krijg ik nou inzicht in wat er speelt en wat er werkelijk opgelost moet worden? 

Kijken, luisteren en vragen 

Je geeft mij veel inzicht als ik in jouw bedrijf, op jouw afdeling of überhaupt in je werk mag meekijken en meeluisteren. Laat mij maar een beetje rondlopen of ergens zitten. Ik zie en hoor op die manier al zoveel waardevols om het begin van de puzzel neer te leggen. Daarna stel ik vragen. Ik leer jou en de andere betrokkenen wat kennen en beantwoord de vragen die er zijn, over mij bijvoorbeeld. 

Tekeningen en iets doen 

Hoewel het op jouw niveau waarschijnlijk heel gebruikelijk is methodisch te werken en theoretisch heel goed te zijn, loont het om een andere weg te bewandelen. Die weg is bijvoorbeeld met het gebruik van tekeningen. Ik teken graag dingen letterlijk voor je uit, waardoor de huidige situatie en wat nodig is meteen veel duidelijker wordt. Je voelt bij een tekening ook heel snel aan of het wel of niet klopt.

Verder bedenk ik, soms ter plekke, graag een spel of oefening waarbij we uit onze stoel opstaan en gebruik maken van de ruimte. Je bent dat niet zo gewend, al loop je misschien wel eens te ijsberen? Door de hele ruimte te gebruiken, wordt de mentale ruimte die je voelt ook groter. Dat is wonderlijk, hè? Ik heb vaak gezien dat een klant door letterlijk een andere invalshoek te kiezen, daar ook in de complexiteit van de vraag profijt van had. Ik help je natuurlijk bij die koppeling.

Humor, goede sfeer en doorpakken

De route naar het vinden van de onderliggende vraag die je hebt, kan heel persoonlijk zijn. We zijn nu eenmaal mens en we nemen onszelf mee in de rol die we hebben.

Je kunt last hebben van de onzekere stem in jezelf. Of je hebt angst voor bijvoorbeeld kritiek. Of je houdt graag controle en het lukt niet om je team te mobiliseren voor wat jij graag wilt bereiken. Veel kennis van zaken hebben kan het vinden van een innovatieve oplossing ook enorm belemmeren, paradoxaal genoeg. Je hebt studies gevolgd en ervaring opgedaan. Ik daag je uit die af en toe eens ondersteboven te gooien. Zoals je als kind deed met een bak met legoblokjes, om eens goed te inventariseren wat je eigenlijk allemaal hebt aan speelelementen. 

We lachen wat af hoor, mijn klanten en ik. En dat is ook superbelangrijk. Humor brengt ontspanning in het proces. Daardoor is er ruimte voor meer vertrouwen. En omdat ik het overzicht in het vizier houdt, kunnen we doorpakken naar de essentie van je vraag. 

Conditionering en intentie

In samenlevingen, ook in de onze, is geconditioneerd zijn heel normaal. Conditionering houdt een set regels en leefwijzen in stand waarvan we allemaal hebben gezegd, door de jaren heen: “Ja, zo is het prima.” 

Het probleem hiermee is dat ze onbewust worden doorgegeven. Ze bepalen onze cultuur. Daardoor vragen we ons nauwelijks nog af of die condities nog bij ons passen. We voelen wel dat een jasje ons te strak kan zitten, maar we voelen niet vaak ruimte om die jas uit te doen en aan de wilgen te hangen. 

We zijn vaak niet in staat om te benoemen wat die culturele boodschap eigenlijk inhoudt. We nemen zelfs intenties over. Alhoewel, dat lijkt maar zo. We zeggen: “Nou, zo gaan we niet met elkaar om”. Of: “Als werkgever moet je nu eenmaal …”. Of deze: “Ik ga ervan uit dat iedereen het beste wil voor …“.

Mijn standaardvraag voor jou is: “Oh ja? Is dat zo?” Die vraag stel ik mijzelf al sinds mijn negende jaar. En nu ben ik …, nou ja … dus ik ben er al vrij handig in geworden. Ik kom die handigheid graag voor jou inzetten. Zo komen we bij jouw werkelijke intentie en niet bij de geconditioneerde versie daarvan. Daar gaan we mee werken.

Reservoir aan energie

Dan is het nu tijd om meters te maken. Dus kom maar met een vleugje van de vraag of het probleem dat je ervaart. Schets desnoods alleen de situatie waarin je je bevindt. Je hoeft niet meer zelf vooraf oplossingen of doelen te bedenken. 

In de ruimte die je daardoor krijgt, kom je bij een groot, tot nu toe, onaangeroerd reservoir aan mogelijkheden en energie. Zo wordt de toekomst een stuk lichter.